在政府采购项目的招标过程中,招标文件的编制具有十分重要的意义,招标文件编制是否规范、准确,是否科学、严谨,将直接影响整个采购工作的进度和成败。笔者认为政府采购招标工作能否做到公平、公正,主要取决于三个关口:一是资格要求关;二是技术需求关;三是评分细则关。
合理设置招标资格条件 严把采购“入门关”
gongyingshangtoubiaozigetiaojianshigongyingshangcanyuzhengfucaigoujingzhengde“menjian”,zhaobiao“menjian”deshedingyiji“menjian”shedingdegaodi,douzhijiejuedinglexiangmucaigoudegongzhengyufou,yinciburonghushi。caigouzigetiaojianshezhibuhelizhuyaobiaoxianzaiyixialiufangmian:
一是对供应商注册资金提出过高要求
chakangedizhengfucaigoudegonggao,duigongyingshangzhucezijindeyaoqiuxianzaiyuelaiyuegao。duigongchengxiangmu,ruguoqiyeyijinghuodeyidingjibiedezizhihou,zaiyizhucezijinzuoweixianzhitiaojianmingxianshibuhelide。danshizaizhengfucaigouzhong,guojiameiyouxiangguandefalvfaguijiayixianzhi,duizheizhongyaoqiujiuquefafalvyijulaipandingqihefahegui。
anliyi:womenjieshouleyigejishiwanyuandejiajuzhengfucaigou,caigoudanweiyaoqiuzhizaoshangdezhucezijinshi1000wanyuanyishang,womenrenweiyaoqiutaigaole,jianyitamenjianshao,keshicaigoufangtichuliangdiankanfa:yishizheiyangdeyaoqiushiweilebaozhengzhengfucaigouzijindeanquanxing,yuedadeqiyecaigouzhiliangxingyeyuegao;ershiduiyaoqiuzhizaoshangzhuceziben1000wanyuanshifougouchengweifa,weifadeshiqingwomenbugan,danshi,ruguomeiyoufalvyijuzhengmingtamendeyaoqiuweifadehua,neijiuyinggaianzhaotamendeyaoqiuzhixing。
womenzuoweijizhongcaigoudailijigourenweicaigoufangtichudeyaoqiuyouyidingdehelixing,danshiyejuyouyidingdepaitaxing。ruguoyigezhucezijin500wandejiajuzhizaoshangduicitichuzhiyi:womenkeyishengchanchuwanquanmanzuzhaobiaowenjianjishuyaoqiudejiaju,weishenmeyongzhucezijinlaipaichiwomencanjiatoubiaoni?cianliduicaigoufangdeyaoqiuhegongyingshangdezhiyikenengshimuqianzhaobiaojigoupubianyudaoeryoumeiyoufalvyijukeyicanzhaojiejuedewenti。womenxianzaidezuofayibanshizhaobiaoxiangmudeyusuanjineyaoyuzhucezijindazhixiangdang,bunengxuanshuguoda。
二是按照某个供应商量身定做资质要求
zhengfucaigoubaoluowanxiang,shejicaigoulingyutaiguang,yaoqiucaigourenyijucaigouxiangmudounenghelitichuduitoubiaorenzigehetiaojiandeyaoqiushibuxianshide。suoyi,daduoshucaigourenduitoubiaorendezigeyaoqiuhetoubiaotiaojiandoushibangzhutamenshejicaigouxiangmujishucanshudegongyingshangsuozhiding。ziran,zheijiuchanshengleweigongyingshangzijiliangshendingzuodeqiantitiaojian。
三是制造商授权问题
zaijisuanjixiangguanchanpinzhengfucaigouzigehetiaojianzhong,duichanpintichubixujuyou“zhizaoshangshouquan”deyaoqiu。caigourenduishouquandeliyoushiyaobaozhengchanpindezhiliangheshouhoufuwu,kansihenyoudaoli,danconglingyigejiaodukan,yaoqiushouquanhuizaochengzhizaoshanghuodailishangcaozongtoubiaohetoubiaojiage,anzhaocaizhengbu38haowenjian《guanyuduojiadailishangdailiyijiazhizaoshangdechanpincanjiatoubiaoruhejisuangongyingshangjiashudefuhan》zhongguiding“yuanzeshangtongyipinpaitongyixinghaochanpinzhinengyouyijiatoubiaoren”dejingshen,zhizaoshangjiukeyijuedingjimougedailishouquan,erzheigedailishangjiukeyijuedingtoubiaojiage,erbushitongguoshichangjingzhengchanshengyigehelidejiage。
四是把业绩作为招标资格和条件的合法性
《zhengfucaigoufa》di23tiaoguiding:“caigourenkeyiyaoqiucanjiazhengfucaigoudegongyingshangtigongyouguanzizhizhengmingwenjianheyejiqingkuang,binggenjubenfaguidingdegongyingshangtiaojianhecaigouxiangmuduigongyingshangdetedingyaoqiu,duigongyingshangdezigejinxingshencha。”bizhegerenrenwei,citiaoyaoqiugongyingshangtigongyejibuyingshiweishiduitoubiaozigedeguiding,eryinggaijiangyejiqingkuangzuoweizonghepingfendeyaosu。danshixianzaibufencaigourenjiangyejiyaoqiuzuoweitoubiaozige,bingqieyejiyaoqiupogao,liru:zai2008nianguangdianzhongxindengguangzhaobiaogonggaozigezhongliechu“2008nian6yueyilaiduliwancheng500wanyishangdeguangdiangongchengxitongxiangmu”dengshijishangzheizhongyaoqiujuyoumingxiandepaitaxing,bunengshuomeiyouzuoguoleisixiangmuhuosuiranzuoguodangeshubugoudehuozhezuoguo200wangongchengdejiubeipaichizaibencizhaobiaozhiwai,fouzegongshangbumenjiubuyongzaishenpixinchenglideqiyele。
五是无法定性的招标资格
moudiantizhaobiaogonggaoduizigegongyingshangdeyaoqiu:(1)guojizhimingpinpai,zaizhonghuarenmingongheguojingneizhucedejuyoudulifarenzigede…..(2)suotouchanpinzaiguoneixiaoshoubudeshaoyu16nian(3)jin3niannei,suotouchanpinzai**shibushaoyu300taidediantixiaoshouchenggonganli。congzhongwomenkeyikanchudiyidianyaoqiu“guojizhimingpinpai”wufadingxing,shenmeshiguojizhimingpinpai?youshenmeguojiajigouchujudejuyoufalvxiaolvdezhengshu?zheixiedouwufaqueding。dierhedisandiankanqilaiyedoushiweimouyigongyingshangliangshendingzhide。
六是资格条件过高
li1: guangdianzhongxinjianshexiangmuyiqigongchengyanboshidengguangxitongyusuanjine387wanyuan,bufenzigeyaoqiuruxia:juyouzhonghuarenmingongheguojianshebubanfadejidianshebeianzhuanggongchengzhuanyechengbaoyijijiyishangzizhi,qietongshijuyougangjiegouzhuanyechengbaoerjijiyishangzizhi(yuanjianjifuyinjian)。
li2:guotuzhinenghuaxiangmuzigeyaoqiu,zhejiangshengneitongshijubeijianzhuzhinenghuagongchengzhuanyechengbaoyijizizhihejianzhuzhinenghuagongchengjiajizizhi。
yishangxiangmuanzhaoguidingsanjiyishangqiyejikechengjian,weishenmeyaoyijidezizhi,bingqiehaiyaojubeigangjiegouerjiyishangzizhi,shixiangzheiyangdeqiyenengyoujijia。tongyangdedaolizhejiangshengneitongshijubeijianzhuzhinenghuazhuanyechengbaoyijihejianzhuzhinenghuagongchengzhuanxiangshejijiajizizhidetiaojianguidingjuyoumingxiandeqishixingheqingxiangxing。
jianyi:gejizhengfucaigoujianguanbumenkeyizhidingyixie“zhengfucaigougongyingshangzigeyaoqiuguanlizanxingbanfa(huoguiding)”。duikeyigenjucaizhengyusuanjinededaxiao、gongshangyingyezhizhaoguidingdejingyingfanwei、xiangmudeteshuxinghegediqushijiqingkuang,fenbiezhidingduigongyingshangzigeyaoqiubutongdebiaozhun;duigongchengleiyangeanzhaozhufanghechengxiangjianshebusuofazizhisuoguidingdejingyingfanweizhixing,duixitongjicheng、wangluogongchenganxinxichanyebusuofazizhiheguidingdejingyingfanweizhixing;fuwuleiyeanguojiaxiangguanbuweisuofazizhihegongshangyingyezhizhaosuoguidingdejingyingfanweijingying。qitaguojiafalvfaguimeiyouguidingdejiuangongshangxingzhengbumenguidingdejingyingfanweizhixing。
重点审查货物招标技术参数 严把技术参数审核关
muqian,caigoudailijigouzaizhizuozhaobiaowenjianshi,yibanshiyoucaigourentigongshebeideguige、jishucanshu。youyucaigourenyibandouquefazhuanmendejishurencai,huiweituoyixiegongyingshanglaizhizuojishuxuqiu,ermouxiegongyingshangzaizhizuoguochengzhongjiuhuiduizijixiaoshoudeshebeiyouqingxiangxing;youdecaigourentigongdejishuyaoqiuyuguigeshizhaochaoshuomingshuo;youdezhijietichuyaomoumouchangjia、moumoupinpai、moumouxinghaodeshebei;youdegebiehuobufencanshufanyingzhibiaoguogaohuoguodi,youdeshenzhishipingkongxiangxiang,tichuyixieyuyucaigoudeshebeidangcixiangchashenyuandegongnengyaoqiu,shitoubiaofangwufaanzhaobiaoshutigongxiangyingdeshebei。
bizherenwei,caigourenzaibianzhijishuguigeshi,yinggaizonghetongdangcigechangshangshebeidezhuyaoxingnengzhibiao,shidangbagao,bukezhuanzhi,fouzejiuhuishiqugongpingxingheguangfanxing。zhidingjishucanshuyebuyingzaochengduiyouzigetoubiaogongyingshangdeqishi。biaoshuyaoqiudejishucanshushiyigeshuzhifanwei,bushiyigejutideshuju。kecaiyong“dayudengyu”huo“zaimoumoufudunei”zheiyileicuoci。biruzhongxincaigoudexuexiaojisuanjixiangmu:guidingcpu、yingpan、neicundengdezuidiyaoqiu,yaobaozhengdaduoshupinpaidiannaokeyidadaoyishangyaoqiu。bizherenwei,bimianzhaobiaowenjianjishuyaoqiuqingxiangxingkeyicaiquyixiacuoshi:
lunzhengxuqiu,guifangeshi,zaijishucanshuzhong,guidingbudeyouqingxiangxingtiaokuan,budeguoduoshezhi“*”deqiangzhixingtiaokuanheduifeishizhixingtiaokuanshezhi“*”,gebiegexinghuadezhibiaoyaoqiubunengzuoweishizhixingtiaokuan。biru,womenmaiyibushouji,nikeyiyaoqiushoujibixunengtonghua、bixunengfaduanxinhepingmuchicundaxiaobingjiangqishezhiweishizhixingtiaokuan,danwomenbunengjiangshoujizhongliangbixuxiaoyu100kedengzuoweiqiangzhixingtiaokuan。keyizuzhizhuanjiaduidaxingxiangmuhuojishufuzaxiangmudexuqiujinxinglunzheng,ruguoyouteshuyaoqiu,xushumianchengnuozhishaoyaoyousanjiayishangdeqianzaigongyingshangmanzujishuxuqiu。tongshiwomenyekeyizuzhiyouqianzaigongyingshangcanjiadezhaobiaowenjianxianchangyijianzhengqiuhui,youyuqianzaigongyingshangbijiaoshuxitoubiaogechanpindejishucanshu,youqiguanxinzishentoubiaochanpindejishuyaoqiushifoumanzuqijishuyaoqiu。yinernengkuaisuzhunquedizhaochujishucanshudeqingxiangxingtiaokuan。
jijidiaoyan,zhangwoxinxi。shichangxinxibaokuoshebeijishuxinxiheyingxiaoshangwuxinxi。caigourenyuanyinggaichongfenlejieguoneiwaixiangguanshebei,tebieshiyucaigoushebeidefazhandongxiang,dangcifenlei、gongneng。duigongyingshanghuanjing、qiyexiaoshouqudaoyufangshidezhangwoyouliyurangbiaoshuzhizuozheduicaigourendejishuxuqiuzuochukeguandepingjia。lingwai,duizhengcefaguidezhunquelijieyuzhixing,youliyubiaoshuzhizuozhetichuqishixingtiaokuan。
分分计较 严把招标文件评分标准设置关
pingfenbiaozhunshihenglianghepingpangongyingshangchanpinhefuwuzonghepinzhidezhijieyiju,shicaigouwenjiandelinghun。keyishuo,pingfenbiaozhundeshezhizhijieyingxiangzhezhaobiao、toubiao、pingbiaogehuanjiegongzuo,zaiyidingchengdushangjuedinglezhengfucaigouhuodongdezhilianghexiaoyi。zuoweizuzhishishizhengfucaigouhuodongdezhuanyebumen,womenbixujinyibujiaqiangduipingfenbiaozhundeyanjiuhetantao,tigaopingfenbiaozhunshezhidekexuexinghehelixing,buduantigaojizhongcaigoudezhiliangheshuiping。pingfenbiaozhunzhidingyibanyingzunxunyixiayuanze:
yishizhenduixing:pingfenbiaozhunshezhibunengpingkongxiangxiang,yidingyaojinkoubiaoshuneirong,biaoshuzhongweizuoyaoqiudeshixiangbunengzuoweipingfenneirongdeguanjianchengfen。zhaobiaowenjianbixuduixiangmujishuyaoqiu、zizhibaozhang、xiangyingchengduyujutineirong、jingyingyejinianfen、jishurenyuanpeibeibiaozhun、shouhoufuwujutitiaokuandengfangmianzuochuxiangjindeshuoming,tixianchukecaozuoxing,rangsuoyoudexinxizaiyigepingtaishangchongfenzhanshichulai,jinliangjianshaoqishixing、mohuxingdeneirong。biaoshuyupingfenbanfashixiangfuxiangchengdeguanxi,yinggaixianghucujin,gongtongwanshan。
ershibixuxing:zhaobiaowenjianshezhipingfenyinsuyinggaishibixude,bunengshikeyoukewude,ruguobushezhixiangyingdefenzhi,kenenghuiduixiangmudeshishihehuowudezhiliangdailaibuliangdeyingxiang,suoyitadeshezhijiushibixude。ruguoshikeyoukewude,jiumeiyouzaibiaoshuzhongtixiandebiyao。guotuzhinengcaigouxiangmu:huodezhejiangshengkejitingrendingdekejixingqiyezhengshudede4fen。shifoukejixingqiyeduixiangmushishidehaohuaimeiyoushenmebirandeyingxiang,tadeshezhishikeyoukewude,tongshikaolvdaotongguogairendingdeqiyebushihenduo,yinciwomenzuizhongshanchulegaipingfenyinsu。
sanshizhijiexing:zhaobiaowenjianshezhipingfenyinsuyinggaishihehuowuhuofuwudeshishihaohuaiyingxiangshizhijiede,bushijianjiede。birubiaoshudezhizuojingmeiyufoudeng,zheixiefenzhishezhiyingjinkenengxiao,shenzhibushezhi。
sishidazhongxing:shizhiwanchengyileixiangmuyibanqiyedouyongyoudezizhizhengshu、rongyu、renzhengdeng。ruxingzhengzhongxinzhinenghuaxiangmu,xiangmujinglihuoxiangmujishufuzerenjuyoujishuyuruanjianzhuanyexitongfenxi(gaoji)zigezhengshu,qiejuyouxinxixitongxiangmuguanlishi(gaoji)zigezhengshudede3fen。dabufenqiyebujubeiyishangliangxianggaojizhicheng,dandanxianghuozhongjidezhichengbijiaopubian,chengdanjibaiwandegongchengyebushishenmedawenti。yinershezhizhongjiyishanghuozhedanxiangjuyouyishanggaojizhichengzhiyideshidangjiafenbijiaoheshi。
wushihefaxing:hefaxingshipingfenbiaozhunshezhidezuijibenyaoqiu,suoshezhideneirongbixushihefade,birumoushengneiyeji、moushenggongshangbumenrending、qianjiangbeidengmingxianshiyu《zhengfucaigoufa》deyaoqiuxiangweibeide,yinggaijianjuejiuzheng。
liushizhengcexing:pingbiaobiaozhunyaotixianzhengfucaigouzhengcemubiao。duizizhuchuangxinchanpin、jienenghuanbaoxingchanpin、fuchibufadadiquheshaoshuminzudiqufazhan、guohuodengyaotixianyouxiandecaigouzhengce,caigourenyaoyonghaoziyoucailiangquan,zaijiagefenzhizhongchongfentixianchulai,zaipingfenyinsuzhongduizheileichanpinhelishezhifenzhibingjiyujiafen,jizheileiqiyeyouxiandaiyu。caizhengbumenyaofahuijianguanzuoyong,ducucaigourencaigouzheixiechanpin,“aiwoguohuo,yangwoguowei”,jiangcaigouhetongyouxianshouyuzheixieqiye,yicujinguoneiqiyedefazhan。
笔者认为,公开、公平、公正和诚信是招投标工作的生命,只有把握以上招标文件制作三关,才能真正选择出性价比较高的供应商,从而提高政府采购的效益,提升政府公信力。(作者单位:浙江省东阳市公共资源交易中心)